Ó Liatháin, Séamas
Tue, 11/29/2011 - 15:39 | by Eoghan
Séamas Ó Liatháin (le caoinchead Chnuasach Bhéaloideas Éireann, An Coláiste Ollscoile, BÁC)
Comhlánaíodh foirm eolais phearsanta (‘Personalbogen’) do gach cainteoir ag seisiúin taifeadta Scéim Doegen 1928-31. Is as na foirmeacha sin go príomha atá an t-eolas seo thíos bainte.
Grianghraif
Séamas Ó Liatháin (le caoinchead Chnuasach Bhéaloideas Éireann, An Coláiste Ollscoile, BÁC)
Nóta beathaisnéise
Ó Liatháin (Lyons, Ó Liaháin), Séamas (James) (1877-1934): Sa Churrach, baile fearainn i bparóiste Bhaile Uí Bhéacáin, Tiobraid Árann Theas, a rugadh Séamas Ó Liatháin ar an 16 Meán Fómhair 1877. Is ansin a chuaigh sé ar an mbunscoil. Bhí sé ina chónaí ansin lena theaghlach le linn dhaonáirimh 1901 [http://www.census.nationalarchives.ie/reels/nai003909857/] agus 1911 [http://www.census.nationalarchives.ie/reels/nai003298453/]. B'fheirmeoir a athair, Darby (Jeremiah/Diarmuid) Lyons, agus ba í Margaret (Mary) (née Doody) a mháthair. B'fheirmeoir Séamas chomh maith. Phós sé Ellen (Helen) Hogan, as Cnoc Peirí, i bparóiste an Chaisleáin Nua in aice láimhe, ar an 24 Feabhra 1906. Rugadh seisear clainne dóibh, ach fuair beirt acu bás go hóg. Fuair an Liathánach féin bás le niúmóine ar an 6 Eanáir 1934. Fuair a bhean chéile bás leis an ngalar céanna roinnt laethanta roimhe agus cuireadh an bheirt acu in uaigh mhuintir Ógáin i seanreilig an Chaisleáin Nua. Féach Proinsias Ó Drisceoil, 'Séamas Ó Liatháin: Labhairt agus Taifeadadh na Gaeilge i nGaeltacht Thiobraid Árann', An Linn Bhuí 20 (2016), mar a bhfuil breis eolais faoin Liathánach agus faoi bhreac-Ghaeltacht Thiobraid Árann.
Chomh maith leis an dá scéal ó Shéamas atá le fáil ar an suíomh seo, thaifead Doegen leagan Shéamais de Pharabal an Mhic Dhrabhlásaigh; ní mhaireann an taifead sin, áfach, toisc gur briseadh an mhaitrís chéarach ar an mbealach go Beirlín agus níor táirgeadh aon cheirnín seileaic.
Foirm Eolais Phearsanta ('Personalbogen')
Comhlánaíodh foirm eolais phearsanta (‘Personalbogen’) do gach cainteoir ag seisiúin taifeadta Scéim Doegen 1928-31. Is as na foirmeacha sin go príomha atá an t-eolas seo thíos bainte. | Gnéas | Fireann |
|---|---|
| Foirm(eacha) Personalbogen a bhaineann leis an gcainteoir seo (Tagairt Leabharlann an RIA) | Doegen P-B/25, Doegen P-B/26 |
| Ceirníní a bhaineann leis an gcainteoir seo | LA 1055, LA 1056 |
| Teidil na rianta a bhaineann leis an gcainteoir seo | Fear bocht i dtigh ósta - Séamas Ó Liatháin Gleann Gabhla agus Gleann Bríde - Séamas Ó Liatháin |
| Rian(ta) a bhaineann leis an gcainteoir seo (Leagan Úsáideora) | LA_1056d1, LA_1056d2 |
| Céadainm (Canónta) | Séamas |
| Sloinne (Canónta) | Ó Liatháin |
| Leagan(acha) eile den chéadainm | James |
| Leagan(acha) eile den sloinne |
|
| Contae dúchais | Co. Thiobraid Árann |
| Seoladh | An Currach, An Chathair, Co. Thiobraid Árann |
| Aois | 52 |
| Dáta breithe | Níl faisnéis ar fáil. |
| Áit bhreithe | An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Baile mór is gaire don áit bhreithe | An Chathair, Co. Thiobraid Árann |
| Áit(eanna) ina raibh cónaí air/uirthi ó aois 0-6 | An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Áit(eanna) ina raibh cónaí air/uirthi ó aois 7-20 | An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Áit(eanna) ina raibh cónaí air/uirthi ó aois 20 | An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Oideachas | Bunscoil, An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Áit dúchais an athar | An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Áit dúchais na máthar | An Currach, Co. Thiobraid Árann |
| Slí bheatha an athar | Feirmeoir |
| Náisiúntacht | Éireannach |
| Máthairtheanga | Gaeilge |
| Teangacha eile seachas an Ghaeilge | Béarla |
| In ann léamh? | Tá (Béarla) |
| In ann scríobh? | Tá (Béarla) |
| In ann uirlis cheoil a sheinnt? | Níl |
| In ann ceol de chineál nua-aimseartha Eorpach a chanadh/sheinnt? | Níl |
| Reiligiún | Caitliceach |
| Slí bheatha | Feirmeoir |
| Ainmneacha ar an bhfoirm (e.g. baill d'fhochoiste an RIA) | Osborn Bergin, Wilhelm Doegen, Tomás Ó Rathile |
| Ráitis mar gheall ar urlabhra an chainteora srl. | Níl faisnéis ar fáil. |
